Cilt 2 sayfa 162

Vankulu Lugati cilt 2 sayfa 162


شاعرك‌

وشینك‌فتحیلە‌طویل‌ معناسنە‌دروكاە‌اولور‌ سریع‌اولان‌اتە‌خبق‌ دیرلر‌
الخبقی:خانك‌ وبانك‌

فتحی‌وقافك‌ تشدیدیلە‌واخرندە‌ الفك‌قصریلە‌ سكرتمەدە‌سریع‌اولان‌ آت‌دفقی‌كبی‌معنای‌ مذكوردە‌

وزن‌مزبوراوزرە‌
الحندرق:‌‌حانك‌ كسری‌ودال‌غیر معجمەنك‌فتحیلە‌ ورانك‌سكونی‌ونونك‌ فتحیلە‌

اورمجك‌عنكبوت‌ معناسنە‌‌
الخبارن: خانك‌فتحی‌ورانك‌ كسریلە‌جمعی‌ اورمجكلر‌معناسنە‌ خرف‌اخیری‌

خذف‌ایتمك‌اوزرە‌
الخذق:‌حانك‌فتحی‌ وذال‌معجمەنك‌ سكونیلە‌قوش‌ نجاستن‌اتمق‌ صاغنەمق‌‌‌معناسنە‌

یقال‌خذف‌الطایر‌ یخذق‌من‌الباب‌الاول‌ والثانی‌ومعاویە‌یە‌ اتذكر‌‌الفیل‌زدیدیلر ایتدی‌اذكر‌خذفە‌

یعنی‌فیلك‌نجاستن‌ رمی‌‌اتمەسن‌تذكر‌ ایدە‌رم‌دیدی‌
المخذقة:میمك‌ كسری‌وذالك‌فتحیلە‌ دبركە‌مخرج‌

نجاستدر
الخرق: خانك‌فتحی‌ورانك‌ سكونیلە‌بزی‌یرتمق‌
التخریق: علی‌وزن‌التكریم‌ بمعناە‌
الانخرق:

همزەنك‌وخانك‌ كسریلە‌ و
التخرق: فتحتینلە‌ورانك‌ضمی‌ وتشدیدیلە‌ 
والاخریراق: همزەنك‌ورانك‌  ‌‌

كسریلە‌یقال‌ خرقت‌الثوب‌وخرقتە بالتشدید‌فانخرق‌ وتحرق‌واخرورق‌ وخرق‌یرتغك‌كندویە‌

دخی‌دیرلر‌یقال‌ فی‌ثوبە‌خرق‌ وهو‌فی‌الاصل‌مصدر وخرق‌بری‌فازوب‌ یازمغە‌دخی‌دیرلر‌یقال‌

خرقت‌الارض‌خرقا اذاجبتها‌‌وخرق‌واسع‌ یرە‌دخی‌دیرلركە‌یاح‌ آندە‌‌منخرق‌اولور‌یعنی‌ یللربر‌اكندە‌

اولور‌وتخرق‌سخادە‌ وسعت‌اوزرە‌اولمغەدە دیرلر‌ونخرق‌كذب‌‌ ایتمكە‌دەدیرلرنخلفدە لغتدر‌وبومقامدە

صاحب‌صراحك‌ اخروراق‌دریدن‌ دیدیكی‌لفظاومعنا مخالف‌اولدیغی‌ظاهر اولور‌اما‌لفظا

ظاهربودر‌كە‌واویایە‌ منقلب‌اولە‌امامعنی‌ در‌یدن‌یرتمق‌ معناسنەدر حالا‌كە‌احریر‌اق‌ واحواتی‌یرتلمق‌

معناسنە‌دەنتكیم‌خرق‌ وتخریق‌‌در‌انیدن‌‌ دیدیكی‌دخی‌مخالفدر‌ تأمل‌اولنە
الخروق: ضمتینلەجمعی‌

واسع‌یرلر‌معناسنە‌ 
الخریق:خانك‌ فتحی‌ورانك‌كسری‌ ومدیلە‌شول‌ دوزیردركە‌انك‌نبتاتی‌

اولە‌وفراایتدی‌ مررت‌بخریق‌‌ من‌الارض‌بین‌المسحا وین‌دیرلرذكر اولنان‌معنایە ومسحا‌میمك‌فتحی‌

وسین‌وحاء‌مهملتینلە طاشلو‌‌یرە‌دیرلر 
الخرق:ضمتینلە جمعی‌دوزیرلر معناسنە‌
الاختراق‌: همزەنك‌

وتانك‌كسریلە‌یللرك‌ مروری‌
المخترق: میمك‌‌ضمی‌‌ورانك‌ فتحیلە‌یل‌اغراغی‌یر‌ المخرق‌میمك‌ضمی‌‌

ورانك‌فتحیلەیل‌ اسدوكی‌یرمهب‌ریح‌ معناسنە‌
الخرق: خانك‌‌كسری‌ورانك‌ سكونیلە‌جومرد اولوب‌‌

كریم‌النفس‌اولان‌ كمسنە‌سخی‌كریم‌ معناسنە‌یقال‌هو‌‌
یتخرق:‌فی‌السخاء‌‌ ای‌یتوسع‌فیە‌ 
الخریق:  

خانك‌كسری‌ورانك‌ كسری‌وتشدیدیلە‌ ومدیلە‌فسق‌وزنی‌ اوزرە‌ذكر‌اولننان‌‌ معنایە‌در‌
الحرقة:

خانك‌‌كسری‌ورانك‌ سكونیلە‌اسكی‌ بزپارەسی‌
الخرق: خانك‌كسری‌ورانك‌ فتحیلە‌جمعی‌خرقە‌لر‌

معناسنەوخرقە تورەیە‌دخی‌‌دیرلركە‌ دستمالی‌بوكرلر‌آنكلە بركمسنەیی‌ اورمغچون‌‌درە معناسنە‌


ذوالخرق:حانك‌ كسری‌‌ورانك‌كذلك‌ فتحتینلە‌جاهلیت‌‌ زمانندە‌اولان‌ شاعرلردن‌‌‌برینك‌ اسمیدر‌


المخراق:میمك‌ كسری‌وخانك‌ سكونیلە‌كذلك‌تور معناسنە‌در‌عرنی‌ٔ‌ صحیحدر‌وفی‌حدیث‌

علی‌رضی‌اللەعنە‌ انە‌قال‌البرق‌مخاریق‌ الملائكةومخراق‌اول حرب‌اولان‌كمسنە‌یە دیرلر‌یقال‌فلان‌

مخراق‌الحرب‌ ای‌صاحب‌خرب‌یخف‌ فیها‌یعنی‌حربدە‌ چناپك‌اولور‌
المخرقة:‌میمك‌ ورانك‌فتحیلە‌

محراق‌معناسنە‌ولكن‌‌ كلمۀ‌مولد‌ەدر‌بوذكر اولنان‌جوهرینك‌سوق‌ كلامندە‌تبادر‌ایدندر پس‌

صاحب‌صراحك‌ ومقامدە‌مخرقة‌ بالفتح‌شرمندكی‌‌ وطرقی‌دیدیكی‌محل‌ كلامدر
الخرق:فتحتینلە‌

ذهشت‌در‌خوفدن‌ یاخود‌حیادن‌یقال‌ خرق‌خرقا‌ من‌الباب‌الرابع‌خرق‌ رمق‌اوزرە‌اولمغە‌دخی‌ دیرلر‌

یقال‌خرق‌یخرق‌خرقا‌ من‌الباب‌المذكور‌
الخرق:‌ضمتینلە‌ اسمدر‌معنای‌مزبوردن
الخرقاء:خانك‌

فتحی‌‌ورانك‌سكونی‌ والفك‌مدیلە‌نادان‌ وناهموار‌‌اولان‌كمسنە‌‌ وفی‌المثل‌لاتعدم‌‌ الخرقاء‌علة معناە‌العلل‌

كثرةموجودةنحستها‌ الحرقاءفضلا عن‌الكیس‌یعنی‌عالمدە مهانەچوق‌‌انی‌نادان‌‌ اولنلر‌صورت‌

حسنندە‌كوستر‌ور‌ عاقل‌‌اولنلرقندە‌قالدی‌‌‌ پس‌بومثل‌اعتذاری‌ استقباح‌محلندە‌ استعمال‌اولنور‌

وحرقاشول‌قیونە‌ دخی‌‌دیرلركە‌قولاغندە مدور‌دلكنی‌اولا وخرقابرعورتك‌ اسمیدر‌كە‌ذوالرمەنام



1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64